Küreselleşen dünyada, işletmeler müşterilerin ihtiyaç ve isteklerine daha hızlı yanıt verebilmek için hızla artan verilerin analizini yapabilmeli ve verileri anlamlı bilgiye dönüştürebilmelidirler. İşletmenin geleceğini olumlu yönde etkileyecek doğru stratejik kararlar verebilmek için raporlama faaliyetlerine ihtiyaç duyulmaktadır.
Verileri analiz ederek elde edilecek raporların sürekli olarak güncellenmeleri gerekmektedir. İşletme çalışanları hızla artan verileri analiz etmek, raporları güncel tutmak ve statü bakımından üstlerinde olan kişilere gönderebilmek için fazlasıyla efor sarf etmeleri gerekmektedir. Bu durum işletmeleri yeni çözüm araçları arayışına itmiştir. İş zekası uygulamaları, verilerin depolanmasını, esnek ve dinamik olarak analiz edilmesini sağlamaktadır. İş zekası araçlarının bazı uygulama alanları;
Müşteri Analizleri
Finansal Raporlama ve Analizler
Tedarikçi Performans Analizleri
Kurumsal Performans Yönetimi
Varlık Yönetimi
Risk Analizi
Satış Analizi
Operasyonel Analizler‘dir.
Hızla gelişen ve büyüyen bilgi teknolojileri dünyasında veri sayısı her geçen gün üstel olarak artmaktadır. Verilerin sağlıklı bir biçimde depolanması, analiz edilmesi ve sunulması iş zekası ile mümkündür. İş zekası sistemleri ile verilerin depolanma, analiz edilme ve raporlama işlemlerinin hızlı ve etkin bir biçimde gerçekleştirilebilmesi için alt yapıyı oluşturulur.
Bilgi teknolojilerinin hayatımızın bu denli içine girmediği geçmiş zamanlarda arz kısıtlı ve rekabet sınırlı olduğu için üretilen hizmet ve ürünler işletmenin varlığını devam ettirmesi için gerekli olan en önemli değerdir. Son zamanlarda ise müşterilerin değeri artmış ve arz talebe göre şekillenmeye başlamıştır.
İş zekası uygulamaları; veri analitiğinin iş zekası süreçlerine en yakın yüzü olarak kabul edilebilir. Basitçe bilişim dünyası ile ilgili herhangi bir teknik bilgisi olmayan, operasyonda veya yönetimden sorumlu kişilerin iş süreçlerini bilişim teknolojilerine aktarabileceği ve kendi iş süreçlerinde kullanabileceği bilgileri veri sistemleri ile entegre edilmesini sağlayan ara yüzlerdir.
İş Zekasının Kazandırdığı Yenilikler
İş zekası veri analizinde büyük bir önem taşımaktadır ve süreç değerlendirmelerinde geniş bir yer kaplamaktadır. Getirdiği yenilikler ile birlikte kullanımı yaygınlaşmaktadır.
Üretim ya da hizmet işletmesinin sahip olduğu verilerin iş zekası araçları kullanılarak analiz edilmesi ve bu bilgilerin kullanılması ile;
İşletmenin kalite performansı belirlenebilir.
Müşterilerin beklentilerinin ve şikayetleri öğrenilebilir.
Proses iyileştirilebilir.
Müşteriler ve çözüm ortakları ile olan ilişkiler güçlendirilebilir.
İşletmelerin iç ve dış paydaşlarından elde ettiği milyonlarca verisi bulunabilir. İşletmeler genellikle ERP modülleri ile bu verilerin kayıtlarını sürekli olarak güncelleyebilirler ve verilerin paylaşımını sağlayabilirler. İş zekası ile farkı bölümlerden elde edilen verilerin analizi kolaylıkla yapılabilir ve elde edilen bilginin hızlı paylaşımı mümkün hale gelir. Bu sayede işletmenin iç ve dış iletişimi ve performansı güçlenir.
İş zekasının bir diğer özelliği ise istenilen bilginin yaratılabilmesi için veriyi analiz edebilme ve yorumlayabilme yeteneği bulunmasıdır. Bunun için sorgulama, raporlama ve çok boyutlu analiz gibi farklı karar destek araçlarından yararlanmaktadır. İş zekası ile elde edilen bilgiler diğer kullanıcılara sunulabilir.
İş zekası kullanıcılara tek bir veri tabanını kullanarak, istenilen raporların farklı biçimlerde özet halde sunulabilmesini sağlamaktadır. İş zekası araçlarını sunan firmalar müşterilere standart raporlama ortamları sunmaktadırlar ancak kullanıcılar iş zekası sistemlerini kullanarak kendi raporlama ortamlarını da oluşturabilir. Bu sayede sadece kişisel olarak ihtiyaç duydukları bilgileri içeren raporları teknik uzmanların yardımı olmadan hazırlayabilirler. İş zekası ile grafikler, tablolar, haritalar gibi çeşitleri vardır.
İş zekası sayesinde farklı bölümlerden elde edilen bilgiler tek bir depoda tutulabilir. İşletmenin iç ve dış paydaşları bu depoya ulaşabilir ve bu sayede farklı bölümlerden elde edilen veriler arasındaki tutarsızlıklar engellenir. İş zekası ile veri bütünleştirilmesi ve yönetilmesi gerçekleştirilir.
İş zekasıyla gelen analiz ve veri modelleme araçları işletme yöneticilerine dönem sonu raporlarını beklemeden herhangi bir anda işletmenin performansını sorgulama şansı verir Yönetici istediği her hangi bir kritere göre işletmenin performansını görüntüleyebilir. Satışları, bütçeyi, stokları izleyebilir. Problem gördüğü durumlarda müdahale edebilir. Örneğin herhangi bir birimin belirlenen bütçe limitlerinin aştığı saptandıysa, seyahat masraflarını azaltmak ya da mesai ücretlerini düşürmek suretiyle hemen birim faaliyetlerine müdahale edecek kararlar verebilir.
İş zekası uygulamaları ile kolay kullanılabilir ve görsel çözünürlüğü yüksek raporlama panoları sunulabilir.
İnternet Microsoft Office uygulamaları; elektronik mektuplar, sürükle bırak uygulamaları, tablolar grafikler veriyi sunan araçlardır. Bu ara yüzler sayesinde kullanıcılar raporlar üzerinde istedikleri düzenlemeleri yapabilirler. Görünümü ve yerleşimi değiştirebilir, çerçeve ekleyip çıkarabilirler, arka plan rengini, yazı tipini, büyüklüğünü değiştirebilir, yeni etiketler ve hesaplamalar ekleyebilirler. Pek çok iş zekası ürünü bu işlemleri yaparken Windows mantığı ile çalışılır. Raporların değiştirilebilmesi kadar istenildiği zaman değişikliklerin geri alınabilmesi, araçlar üzerinden eklemeler yapılabilmesi de büyük esneklik sağlar. Bu sayede raporlama süreleri kısalır. Böylelikle kullanıcılar rapor hazırlarken bilgi teknolojilerinin desteğini kullanmak zorunda kalmazlar.
İş zekası hızla gelişmekte ve değişmekte olan bilgi teknolojileri dünyasında firmaların rekabet yarışında öne geçmelerini sağlayacak olan bir zorunluluktur. Sonraki yazılarımda iş zekası araçlarından ve kullanımlarından bahsedeceğim. Takipte kalın 🙂
ADEL BURGAÇOĞLU 