Küreselleşme ve gelişen teknoloji ile birlikte rekabet ortamı genişlemiş, aynı zamanda rekabet yarışı zorlaşmıştır. İşletmelerin tamamı bu rekabet yarışında galip gelen taraf olmak istemektedirler. Bunun için gelişen teknolojiyi üretim ya da hizmet fonksiyonlarına entegre ederek, maliyeti minimum düzeye indirmeleri gerekmektedir.
İşletmeler başarılı olabilmek, müşterinin isteklerine en iyi cevabı verebilmek için yer aldıkları değer zinciri indeksi içerisindeki tüm üyelerle bir iş birliği içine girmişler ve yeni çözüm yolları aramaya başlamışlardır. Bu çalışmaların yönetim felsefesini ise “Tedarik Zinciri Yönetimi” olarak tanımlanır.
Daha açık bir ifade ile tedarik zinciri yönetimi, müşteri ihtiyaç ve isteklerinin en iyi şekilde karşılanabilmesi ve işletmenin hizmet ya da ürünlerinin kalitesinin iyileştirilmesi için kaynakların optimum kullanımını, birim maliyetlerin azaltılmasını, esnek bir üretim sistemi oluşturulması için işletmenin bağlı bulunduğu tüm sistemlerin yönetilmesi için yapılan çalışmaların tamamıdır diyebiliriz. Tedarik zinciri yönetiminin en önemli amaçları müşteri tatmini ve kalitenin iyileştirilmesidir.
Peki tedarik zinciri yönetimi süreçleri nelerdir ve nasıl çalışırlar?
Yönetim süreçleri;
1) Müşteri İlişkileri Yönetimi
2) Müşteri Hizmet Yönetimi
3) Talep Yönetimi
4) Sipariş İşleme
5) İmalat Akış Yönetimi
6) Satın alma
7) Ürün Geliştirme ve Ticarileştirme
8) İadeler
1. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ
Sistemin en önemli öğesi müşteridir ve işletmenin ürün ya da hizmet kalitesini müşteri belirler. Eğer müşteri isteklerine cevap veremeyen bir sisteminiz var ise birim maliyetinizin optimum olması hiçbir anlam ifade etmez. Bu bağlamda müşteri ilişkileri yönetimi çok büyük önem arz eder. Çalışanlar hedef müşteri kitlesini belirlemek ile işe başlarlar. Müşteri tahminlemesi yapıldıktan sonra ürün ve hizmet anlaşmaları hazırlanır. Çalışanlar, talep ve piyasa dalgalanmaları karşısında müşteriler ile birlikte hareket edilerek hem müşteri hem işletme karını optimum düzeye çıkarmak için çalışmalar yaparlar. Bu çalışmalar sonucu elde edilen veriler finansal raporlar olarak sunulurlar.
2. MÜŞTERİ HİZMET YÖNETİMİ
İşletmenin müşteriler ile karşılıklı konuşabildiği ve bilgi akışını gerçekleştirdiği süreçtir. Örneğin siparişlerin teslimi ve üretim safhalarının tamamlanma zamanlarını, ürünün ulaşılabilirliği konusunda bilgiler verir. ile ortak bağlantılarla oluşturulan ara yüzler sayesinde sağlanır. Tedarik zinciri yönetiminde müşterilerle yapılan ürün -hizmet anlaşmasının yürütülmesi ile yükümlü olan süreçten “müşteri hizmet yönetimi” sorumludur.
3. TALEP YÖNETİMİ
Talep Yönetimi Süreci, işletme arzı ile müşteri talebinin başabaş noktasını arayarak dengeyi sağlamaya çalışır. Talep yönetim süreci müşteri taleplerini belirleme, talebe göre ihtiyaç duyulan ham madde ve teçhizatın satın alınmasını kontrol eder. Olağandışı koşullarda talep yönetimi sistemi devreye girerek işletmenin kötü etkilenmesine karşı kontrol mekanizmaları geliştirir.
4. SİPARİŞ İŞLEME
Tedarik zinciri yönetiminin olmazsa olmazının müşteri memnuniyeti olduğunu söylemiştik. Üretim yapan bir işletme içerisinde sipariş işleme süreci imalat, lojistik satınalma ve pazarlama departmanlarının birlikte çalışması ve bilgi akışının kesintisiz olması en gerekli olaydır. İşletmede departmanlar arası bütünleşme sağlanmadığında sipariş işleme ve teslimat konularında sorunlar kaçınılmaz olacak ve yönetim felsefesi başarı gösteremeyecektir.
5.İMALAT AKIŞ YÖNETİMİ
Pazar payını ve müşteri memnuniyetini arttırabilmek için üretim sisteminin esnek bir yapıya sahip olması gerekir. İmalat akış yönetimi süreci ,ham maddeden ürün elde edilmesine kadar tüm süreçte yani ürün akışında kullanılan her öğenin esnekliği ile ilgili çalışmaları kapsar.
6.TEDARİKÇİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ
Tedarikçi İlişkileri Yönetimi, işletme ve tedarikçiler arasındaki ilişkileri kontrol eder. İşletmenin tedarikçilerinin belirlenmesi ve gerçekleşecek alışverişin şartlarını belirler. İşletmenin tedarikçiler ile olan ilişkilerinin iyileştirilmesi için çalışmalar gerçekleştirir. Çünkü tedarikçi işletmenin durumunu en az müşteri kadar etkilemektedir. Tedarikçiler ve işletme arasında yapılan ürün ve hizmet anlaşmasının yönetilmesinden ve takibinden tedarikçi ilişkileri yöneticileri sorumludur.
7.ÜRÜN GELİŞTİRME VE TİCARİLEŞTİRME
Ürün geliştirme süreci işletmenin değişen Pazar koşullarında başarılı olabilmesi için kritik öneme sahiptir. Ürünlerin nihai tüketicilerden alınan geri bildirimler ışığında geliştirilmesi ve yeni ürünün pazara zamanında sunulması çalışmalarını kapsayan süreç ürün geliştirme ve ticarileştirme sürecidir. Zaten tedarik zinciri yönetimi yeni ürünün pazara giriş sürecinde optimum süreyi yakalayabilmek için müşterilerin ve tedarikçilerin de bu süreçte aktif rol almasını da amaçlamaktadır.
8.İADELERİN YÖNETİMİ
Tedarik zinciri yönetiminin diğer bir önemli aşaması da iadelerin yönetilmesidir. İşletmelerin iade süreçleri kötü yönetilmesi müşteri memnuniyetini olumsuz etkiler bu durumun engellenebilmesi için işletmelerin iade yönetimin sürecinde projeler geliştirmesi gereklidir.
Tedarik zinciri yönetiminin başarılı olabilmesi için tüm bu süreçlerin etkili bir şekilde yürütülmesi gerekir. Bu süreçte başarılı olmak isteyen işletmeler gelişen bilişim teknolojilerini tedarik zincirine entegre edip kullanmalıdırlar. Sonraki yazılarımda gelişen bilişim teknolojilerinden ve tedarik zinciri yönetiminde nasıl kullanılabileceğinden bahsedeceğim. Sağlıcakla kalın 🙂
ADEL BURGAÇOĞLU 