Her gün duymakta, okumakta olduğumuz tam anlamıyla her detayına hakim olduğumuzu düşündüğümüz kavramlardan bahsedeceğimiz bu yazımı tek başıma hazırlamıyorum, bu benim için bir ilk oluyor 🙂 . Bu kez seçmeli dersimiz paralelinde yaptığımız araştırmalar ve çalışmalarla Endüstri Mühendisliği sınıf arkadaşım Çağla Nur Kamacı ile yazıyoruz.
Her gün duymakta olduğumuz ve her detayına hakim olduğumuzu düşündüğümüz kavramlar neler peki? Rekabet, inovasyon ve yıkıcı inovasyon…
Rekabet, aynı hedef ve amaçlar doğrultusunda hizmet veren ya da üretim yapan kişi, kurum ve kuruluşların birbirlerine üstünlük sağlamak amacı ile girdiği yarıştır. İki ya da daha fazla taraf olan var olabilir. Uluslararası Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’na (OECD) göre rekabet, bir ülkenin ürettiği ürün ve hizmetlerin serbest ve adil şartlar altında uluslararası pazarlara sunulması, yaptığı bu alışveriş ve ticaret yoluyla kendi ülke insanlarının uzun dönemde refahını koruması ve/veya arttırması yolunda fayda sağlama gücü olarak tanımlamaktadır.
Rekabette asıl amaç, tarafların kazancını ve verimliliğini maksimize etmektir.
Küreselleşen dünyada her geçen gün zorlaşan rekabet yarışı;
- Üretilen ürün ve hizmetlerin çeşitliliğini arttırmakta
- Ürün ve hizmetlerin kullanılabilirliğini kolaylaştırmakta
- Ekonomik güçlerin ve pazarın kontrol edilebilirliğini kolaylaştırmaktadır.
Dünya üzerindeki sınırların gün geçtikçe yok olmaktadır bu durum işletmelerin birbirleri ile rekabet etmesini daha zor hale getirmektedir. Sadece ulusal firmalarla değil uluslararası çapta rekabet edebilmek ve bu yarışta başarılı olabilmek için işletmelerin atması gereken en temel adım inovasyon kavramını doğru anlayıp, doğru uygulamaktır.
Rekabet yarışına hemen hemen hepimizin dahil olduğu firmalara örnek verecek olursak;
- PEPSİ- COCACOLA
- UPS- FEDEX
İnovasyon, işletmelerin değişen şartlara uyumunu sağlamak amacıyla yürüttükleri ürünleri daha ucuz ve/ veya farklı üretmeyi sağlayan artı değer yaratan bir süreçtir.
İşletmeleri rekabet yarışında öne geçirecek olan inovasyon müşterinin ihtiyaç ve isteklerine cevap verebilmek amacıyla yapılacak olan inovasyonlardır. Bu değişiklikler katma değer yaratır, karı en büyükler ve müşteri memnuniyeti ile birlikte şirket prestijini arttırır.
İnovasyon 2’ye ayrılır.
- Sürekli İnovasyon
- Yıkıcı İnovasyon
YIKICI İNOVASYON
Yıkım, bazı şirketlerin kendisinden daha büyük ve güçlü olan şirketlere karşı başarılı olması durumu denilebilir. Yıkıcı inovasyon, pazara hakim olan büyük şirketlerin genellikle kar getirisi yüksek olan müşterilere odaklanarak, daha küçük müşterilerin ihtiyaç ve isteklerini gözden kaçırması ile ortaya çıkar. Daha küçük şirketler alt segment olarak adlandırılan müşterilerin ihtiyaçlarına hızlı cevap verebilecek bir yenilik yaparlar ve bu durumda küçük şirket büyük şirketlere başarılı bir şekilde meydan okumuş olur. Yarattığı etki “yıkıcı inovasyon etkisi”dir ve yaptığı değişiklik ise “yıkıcı inovasyon”‘dur.
Her inovasyon, yıkıcı değildir. Yıkıcı inovasyon var olan bir üründe yapılan ses getirici değişikliklerdir. Ürün ya da hizmetin kullanım alanlarının genişletilmesi ve değiştirilmesi en büyük yıkıcı etkiyi yaratır. Şirketlerin pazar payı yıkıcı inovasyon ile daha hızlı büyür.
Dünya Üzerinde Çok Ses Getiren Yıkıcı İnovasyon Örnekleri
UBER
Hiçbir araca sahip olmayan ama dünyanın en büyük taksi firması olan Uber, taksicilerin korkulu rüyası oldu ve onlara en büyük rakipleri doğurdu. Akıllı telefona indirilen uygulama ile nereden nereye gideceğinizi işaretlediğiniz bu uygulama sayesinde ulaşım daha kolay ve güvenilirdir.
MEERKAT
Twitter üzerinden tweet ile canlı yayın yapabilmenizi sağlayan bu uygulama, diğer canlı yayın ve sosyal medya uygulamaları üzerinde yıkıcı bir etki yarattı.
SNAPCHAT
I PHONE
Steve Jobs’ın da dediği gibi “İnovasyon ne kadar Ar-Ge bütçesine sahip olduğunuz ile ilgili değildir,
- İnovasyon, parayla değil; sahip olduğunuz insanların tutum ve davranışları, şirketi nasıl yönettiğiniz ve bu felsefeyi ne kadar içselleştirdiğinizle ilgili bir iştir.”
ALİBABA
Her yerde ticaret yapmayı mümkün hale getiren Alibaba, 1999 yılında Jack Ma tarafından kuruldu. E Ticaret ağı oluşturarak işlem maliyetlerini minimize eder ve önemli yıkıcı bir inovasyon örneğidir.
DROPBOX
Şirketler Arası Rekabette Yıkıcı İnovasyon Etkileri
Günümüzde tüm işletmeler rekabet yarışında faaliyet göstermektedir.
İşletmeler açısından yıkıcı inovasyon kavramı; işletmenin yeni ya da önemli ölçüde geliştirilmiş ürün (mal ve hizmet) ya da yöntemi pazara sunarak rakiplerine üstünlük sağlaması; bu yolla gelirlerini artırması olarak özetlenebilir. Yıkıcı inovasyon çalışmaları rekabet üstünlüğü açısından taşıdığı önem dolayısıyla rastlantılara bırakılamaz. İşletmeler sürekli rakiplerinin önünde olmak için yıkıcı inovasyon yapabilecekleri şartları oluşturmalı; yenilikleri ya da önemli ölçüde geliştirilmiş ürün ve yöntemleri ortaya koymalı; başarılı biçimde pazara sunabilmeli ve elde edilen gelirden yeni inovasyonlar yapacak koşulları geliştirmelidirler.
Sonuç olarak küreselleşen dünyada, her geçen gün zorlaşan rekabet yarışında başarılı olmak isteyen şirketler yıkıcı inovasyon konusuna eğilim göstermeli ve bu konu üzerinde çalışmalar yapacak özel bir ekip oluşturmalıdırlar. Bu ekip sürekli gelişime ve değişime açık olan kişilerden oluşmalıdır. Yıkıcı inovasyon ile başa çıkmak isteyen şirketler liderlik ve yönetim mekanizmalarının bu konu üzerindeki konsantrasyonunu arttırmalıdırlar. Piyasadaki gelişmelerin yakından takip etmeli ve ödüllendirme mekanizmasını şirketlerinde uygulamalıdırlar.
ADEL BURGAÇOĞLU 